Zelfontspanner fotografie – hoe maak je de beste visfoto’s als je alleen bent?
Dit artikel is eerder dit jaar ook gepubliceerd in de BEET!
Ik vis graag met zijn tweeën. Niet alleen is vissen met een goede vismaat gezelliger, vaak is het ook succesvoller omdat je in staat bent meer technieken en aassoorten te proberen, waardoor je er sneller achter komt wat het beste werkt. Vissen met zijn tweeën is ook handiger. Handiger om de boot te water te laten bijvoorbeeld, maar ook omdat je op die manier eenvoudig goede foto’s van elkaars vangsten kan maken.
Toch gebeurt het nog wel eens dat ik alleen in de boot of aan de waterkant vis. Omdat het niet lukte de agenda’s van mijn vismaat en mijzelf te laten matchen wat visdag betreft, of gewoon omdat ik ‘in the mood’ ben er alleen op uit te trekken.
Foto’s en vissen
Wat is dat toch met ons vissers? Waarom willen we per se met onze vangst op de foto? Is het een vorm van narcisme? Compensatiegedrag misschien? Lijkt me een interessant afstudeer project voor psychologie studenten. Bijkbaar ontlenen we toch een soort van statusgevoel aan het kunnen tonen van foto’s van (liefst héééle grote!) vissen, want er zijn maar weinig vissers die hier ongevoelig voor zijn.
Bizar, want we vissen niet voor de buitenwereld maar voor onszelf? Toch? Nou, blijkbaar toch niet helemaal, want Facebook en Instagram bestaan bij de gratie van selfies en andere kijk-mij-nou-eens snapshots waarvan we hopen dat zoveel mogelijk anderen deze zien. En vooral liken natuurlijk.
En ook ik doe er ook aan mee. Al jaren. Camera’s vormen dan ook belangrijk onderdeel van mijn hengelsportuitrusting, ik heb er al de nodige “versleten”.
Oplossingen door de jaren heen
Maar wat doe je als je alleen op pad bent? Als je als Remi door de polder struint, of moederziel alleen op een grote plas dobbert? Want natuurlijk vang je juist dan de sterren van de hemel en springen de grote vissen bijna vanzelf je schepnet in. Met natuurlijk in de verste verte niemand te bekkennen om je met je vangst te vereeuwigen. Weg eeuwige roem.
Al in het analoge tijdperk bestonden er lange kabels met aan de ene kant een blaasbalgje en aan de andere kant een pinnetje. Het uiteinde met dat pinnetje schroefde je op de zelfontspanner van je camera. Vervolgens legde je het blaasbalgje op de juiste afstand op de grond. Daarna ging je met je vis op de knieën zitten, precies bij het blaasbalgje. En bediende je met je knie de camera.
Dit moest je thuis wel goed geoefend hebben om de juiste afstand te kunnen bepalen. Want anders resulteerde je foto in een “waar-is-de-vis”- of in een “leuke vis-maar-waarom-staat-je-hoofd-er-niet-op”-foto.
Maar op zich werkte het systeem wel. Jaren heb ik hiermee gewerkt, en hoewel er nogal eens iets misging leverde het na de nodige ervaring best goede foto’s op. Het blaasbalg systeem werkte echter alleen bij camera’s waarvan de ontspanknop was voorzien van een schroefdraad. De huidige digitale camera’s hebben zo’n ontspanknop niet meer. Toch is er hoop.
Zelfontspanners
De meeste camera’s zijn voorzien van instelbare zelfontspanners. Je schakelt deze camerafunctie in, en na een x-aantal seconden (soms is deze vertraging instelbaar) maakt de camera een foto. Bij sommige camera’s is ook het aantal beelden wat de camera maakt na de vertraging in te stellen. Bijvoorbeeld in 1, 3 of 5 foto’s. Hiermee kun je dus zonder het hierboven genoemde snoertje goede foto’s van jou met je vangst maken. In theorie..
In de praktijk blijkt dat toch verre van ideaal. Zo moet je de afstand van de camera tot jou met je vis een beetje inschatten. Zit je te ver weg, dan moet je nadien heel veel “croppen”, waardoor de foto er minder mooi uitziet. Zit je te dicht bij de camera dan resulteert dat in afgehakte hoofden of staarten. En natuurlijk begint nét als de camera afdrukt je vis te klapperen.
..die natuurlijk nét als de camera afdrukt begint te klapperen
Fotograferen van vissen met de zelfontspanner is dus meestal frustrerend en tijdrovend. En natuurlijk willen we allemaal de vis zo snel mogelijk terugzetten.
Maar het grootste probleem bij het gebruik van de zelfontspanner bij visfoto’s is nog een andere. Op het moment dat jij de ontspanknop van de camera indrukt en de tijd gaat lopen, stelt de camera scherp op hetgeen zich op dat moment voor de lens bevindt. En aangezien jijzelf dan nog achter de lens zit, stelt de camera scherp op de achtergrond. Met als uiteindelijke resultaat dat al jouw vissen onscherp zijn.
Nou kun je natuurlijk eerst een bankstick oid in de grond te plaatsen waar de camera op kan scherpstellen. Vervolgens kruip je dan na het indrukken van de ontspanknop samen met je vis precies naar de plek van de banckstick en voila, problem solved. Tja, ook ik heb dit gedaan en in theorie werkt het. Maar in de praktijk bleek ook dit een heel gedoe.
Interval timer
Een hele stap voorwaarts maak je met camera’s die voorzien zijn van een interval timer. Dit is een camerafunctie waarbij je het volgende volledig en zonder beperkingen kunt programmeren:
- De afdrukvertraging
- Het aantal foto’s dat de camera’s vervolgens maakt
- De tijd die zit tussen het maken van de onderlinge foto’s
Zo kun je dus bijvoorbeeld het volgende programmeren:
na het indrukken van de ontspanknop begint de camera na 5 seconden 20 foto’s te maken met tussen elke foto 3 seconden tijd.
Perfect. Zo zit er immers altijd wel een goede foto tussen. Een belangrijk verschil met de “gewone” zelfontspanner is dat de camera steeds opnieuw scherpstelt voor het maken van de foto. Met een interval timer komen we dus al een heel stuk in de richting van goede foto’s van jou met je vangst.
Wat echter blijft is het probleem dat je moet schatten of jij-met-je-grote-vis wel goed voor de lens zit. Maar ook daar is tegenwoordig een oplossing voor; een omklapbaar scherm.
Omklapbaar of opklapbaar scherm
Steeds meer camera’s zijn voorzien van een omklapbaar of opklapbaar (selfie!) scherm. Hierdoor kun je dus zelf voor de camera gaan zitten en zie je precies wat er wel of niet in beeld komt. No more vissen zonder staarten of vissers zonder hoofden.
We zijn nu dicht bij ons einddoel. Wat we dus nodig hebben is een camera met een omklapbaar scherm en mét een ingebouwde timer interval. Ik zeg ingebouwde timer interval omdat er ook “losse” timer interval afstandsbedieningen te koop zijn. Ook deze heb ik geprobeerd. Ze werken. Maar toch voegen ze weer extra “gedoe’ toe aan de hele procedure waardoor ik van mening ben dat dit niet de beste oplossing is.
Hetzelfde geldt voor oplossingen waarmee je via je smartphone je camera bedient. Ook hiermee is soms een timer interval functie via je smartphone te activeren, maar ideaal is het niet. Je bent weer bezig met 2 toestellen die je moet instellen wat leidt tot tijdverlies en gedoe. En heb je al eens geprobeerd het scherm van je smartphone te bedienen met natte vingers? Precies. ?
Spiegelreflexcamera’s met omklapbaar scherm
Spiegelreflexcamera’s zijn camera’s waarbij je door de zoeker van de camera direct door de lens kijkt. Moderne SR-camera’s hebben echter ook een functie waardoor je via het (soms omklapbare) scherm door de lens kunt kijken. Om dit te kunnen doen moet je dan de “live” functie inschakelen. Helaas voor ons sportvissers werkt dan de interval timer functie niet meer. Om die redenen vallen SR-camera’s voor ons doel jammer genoeg af.
Welke camera’s zijn het meest geschikt voor de ultieme visfoto?
We hebben dus een niet-spiegelreflex camera nodig met een ingebouwde interval timer én een omklapbaar scherm. Ik heb daar flink naar moeten zoeken want dergelijke camera’s zijn erg dun gezaaid.
Voor mij moest de ideale camera bovendien nog aan een aantal andere criteria voldoen. Zo moest deze:
- Een ingebouwde flitser hebben
- Voorzien zijn van een groothoeklens (ca. 24mm omgerekend naar kleinbeeld formaat)
- Een behoorlijke sensor grootte hebben – hoe groter de sensor hoe beter in principe de beeldkwaliteit
- in RAW kunnen fotograferen. RAW is een bestandsformaat met minder compressie als JPEG waardoor je de foto’s veel beter dan in JPEG kunt nabewerken met bijvoorbeeld Adobe Lightroom of Photoshop software.
- Een intervaltimer hebben die je maar 1x hoeft in te stellen, waarna de camera deze instellingen onthoudt zodat ik heel snel kan werken aan de waterkant.
Na heel veel kijken en vergelijken heb ik, inmiddels alweer ruim twee jaar geleden, uiteindelijk twee camera’s gekocht. Een voor mijn mobiele visserij zoals bijvoorbeeld wadend, struinend of bellyboat vissen, en één voor het vissen vanuit de boot. Deze beide camera’s heb ik veel kunnen gebruiken en testen de afgelopen paar jaar, en ze voldoen uitstekend aan mijn gestelde eisen.
Dit zijn ze;
- Panasonic Lumix G80- deze gebruik ik als allround camera en voor mijn bootvisserij
- Panasonic Lumix GX800 – dit is de meeste compacte van het de twee voor mijn mobiele visserij
Lensdrukker! :)
Ga verantwoord met de gevangen vis om!. Alhoewel het bij deze ‘snoek’, met dank aan Hengelsport Raven, niet zo veel uit maakt :))
Deze beide .z.g. systeem-camera’s zijn in veel dingen hetzelfde. De compacte GX800 heeft als nadeel dat je meer via het menu moet bedienen, terwijl je bij de grotere G80 meer via de knoppen bedient. De G80 heeft bovendien een zoeker zodat je kunt kiezen ofwel door het scherm te kijken, ofwel door de zoeker. De fotokwaliteit van beide modellen is echter gelijk. Beide camera’s hebben dezelfde lens en dezelfde sensor.
Om de interval timer van de camera in stellen ga je bij beide camera’s naar Menu – Intervalopname. Vervolgens stel je in:
- Wanneer de camera moet beginnen met het maken van foto’s
- Hoeveel tijd er tussen foto’s moet zitten
- Hoeveel foto’s de camera uiteindelijk moet maken.
Is dit een keer ingesteld, dan onthoudt de camera deze instelling en hoef je de functie aan de waterkant alleen nog maar te activeren. Bij de G80 activeer je deze functie door de grote draaiknop bovenop de camera te draaien naar de ‘interval timer’- functie, om vervolgens de ontspanknop in te drukken.
Bij de kleinere GX800 moet je eerst naar Menu – Interval opname – Activeren.
Tip: zorg dat het menu al op deze functie staat vóórdat je gaat vissen. Zodra je dan namelijk op de Menu knop drukt, zit je meteen in deze functie en kun je deze ogenblikkelijk activeren, wat weer tijd scheelt.
Altijd scherpe foto’s?
Als je kiest voor een van bovenstaande camera’s ben je heel dicht bij de perfecte visfoto. Toch kan het nog steeds misgaan met scherpstellen. Weliswaar stelt de camera steeds opnieuw scherp tussen de foto’s, maar bij de typische man-met-vis foto wil de camera nog wel eens scherpstellen op je gezicht, in plaats van op de vis. En da’s natuurlijk niet de bedoeling.
Om dit te voorkomen, selecteer je met je vinger op het (omklapbare) touchscreen scherm de plek waar de vis in beeld komt. Dit is bijna altijd net onder het midden van het beeld. De camera zal vervolgens de hele serie foto’s maken scherp gesteld op je vis waardoor deze altijd scherp is. Om dit te kunnen doen moet je wel de camera (een keer) zo instellen dat deze scherpstelt d.m.v. het aanraken van het touchscreen.
Statief of bankstick?
Natuurlijk heb je een statief of bankstick nodig. Ik gebruik voor mobiel gebruik een vrij lange bankstick voorzien van een camera adapter Deze zijn te koop in verschillende hengelsport zaken, ik zag ze o.a. bij Raven. Voor gebruik in de boot heb ik een drie-poot statief.
De toekomst – wat is de beste sportvis camera?
Met deze camera’s ligt het maken van geslaagde selfie visfoto’s binnen handbereik. Omdat beide camera’s z.g. systeemcamera’s zijn, zijn ze bovendien uit te breiden met een keur aan lenzen, waardoor je ze eigenlijk voor alles kunt gebruiken, ook buiten je visserij om.
Toch blijft er natuurlijk altijd nog wat te wensen over. In mijn zoektocht naar de ideale sportviscamera droomde ik eigenlijk van een volledig waterdichte camera mét omklapbaar scherm én voorzien van ingebouwde timer interval. Maar die bestaan niet. Jammer want water en camera’s zijn geen vrienden van elkaar.
Go Pro Camera’s
Om die reden zijn Gopro en andere “action-cams” ook zo populair onder bijvoorbeeld bellyboaters. Deze zijn wél volledig waterdicht. Niet alleen maken ze leuke films, ook kun je er foto’s mee maken.
Alhoewel ik best fan ben van deze action cams voor het maken van filmpjes, vind ik ze voor fotograferen niet ideaal. De lens is een extreme groothoeklens waardoor ze enorm vertekenen, ze hebben geen flits, de instelmogelijkheden zijn beperkt en de fotokwaliteit haalt het niet bij die van de genoemde Panasonic Lumix camera’s. Bovendien blijft nog steeds het probleem dat je jezelf niet in beeld ziet.
Foto maken uit een filmpje?
Nu de meeste moderne camera’s in HD of zelfs in 4K kunnen filmen, is het trouwens wel goed mogelijk uit zo’n filmpje een foto te ‘knippen’. De genoemde Panasonic Lumix camera’s filmen met 30 beelden per seconde, dus uit elke seconde film kun je 30 foto’s halen. In plaats van met de timerinterval-functie een serie foto’s te schieten, kun je er dus ook voor kiezen om de camera te laten filmen terwijl je ervoor gaat zitten met je vis.
Eenmaal thuis haal je dan een ‘still’ oftewel een foto uit dit filmpje met bijvoorbeeld weer Adobe Lightroom of andere foto bewerking software. Dit lukt alleen bij voldoende licht, want filmen werkt natuurlijk niet in combinatie met flitsen. Ook is de resolutie (het aantal pixels dus) een stuk lager dan bij een “echte” foto. Voor gebruik op social media zijn deze ‘stills’ echter prima te gebruiken.
Deze actiefoto, gemaakt aan de Marokkaanse kust, haalde ik uit een korte video. Met dank aan Tom Sintobin die het filmpje maakte.
Omgaan met gevangen vis
Een ding heb ik nog niet benoemd in dit artikel, en dat is het welzijn van de vis. Hoewel het met de genoemde camera’s allemaal behoorlijk gemakkelijk en snel gaat, wil je de vis niet te lang op het droge laten. Zeker snoek in de zomer is bijzonder kwetsbaar. Om die reden maak ik zomers zelfs helemaal geen foto’s meer van mijn snoeken als ik alleen ben. Als ik al snoek, want voor mij is snoeken vooral een najaar en winter visserij.
In de winter kunnen ze iets meer hebben en ook karpers, baarzen en zeelten zijn minder kwetsbaar. Maar toch heb ik als ik alleen ga vissen altijd een flink net bij me waarin ik de vis tijdelijk in het water bewaar, terwijl ik vliegensvlug mijn bankstick met camera klaarzet. Pas dan haal ik de vis uit het water en fotografeer ik deze. Bedenk dat je liever geen foto hebt dan dat je vis moeilijk teruggaat!
De bovenstaande camera’s zijn te koop bij meerdere fotozaken. De beste deal vond ik bij Kamera-express.nl. Deze verkopen de wat ik op dit moment beste camera’s noem voor sportvissers die mooie foto’s van hun vangst willen maken zonder vismaat:
-
Panasonic Lumix G80- deze gebruik ik als allround camera en voor mijn bootvisserij
-
Panasonic Lumix GX800 – dit is de meeste compacte van het de twee voor mijn mobiele visserij
Veel succes met het fotograferen van mooie vissen en herinneringen!
Michel Rijnberg
Alleen vissend in het donker is het allemaal nog iets lastiger, maar het lukt wel
Nog even alleen er op uit met een korstje om mijn nieuwe hengeltje te testen die ik daar speciaal voor bouwde.
Van Van zo’n beauty, net na zonsopgang als iedereen nog slaapt, wil je toch een mooie foto hebben, ook als je alleen bent? Met de genoemde camera’s moet het lukken.
Alleen op een verlaten zandgat met een Nederlandse zoetwater krokodil? Met een timer interval en een omklapbaar scherm lukt het toch om er een goede foto van te maken.
Een prachtkarper in het ochtendzonnetje terwijl iedereen nog slaapt, daar wil je toch zeker een mooie foto van?
Ik ga niet wadend vissen zonder mijn Panasonic GX800 in mijn waterdichte rugzak, want je zal maar een dikzak vangen.
20 kilo karper en niemand in de buurt om een foto te maken? Dan doe je dat toch zelf..
Brasems als bijvangst tijdens het zeelten zijn niet mijn favoriet. Maar als ze 5,5 kilo blijken te wegen bij 72 cm, dan wil ik er toch wel even mee poseren voor de zelfontspanner:)
Winde voor de camera gemonteerd op een bankstick, gemaakt met invulflits
Als je de camera op je banckstick snel een serietje laat schieten m.b.v. de interval timer, dan zit er altijd wel een goede bij. Wees wel vlug, want graskarpers zijn kwetsbaar.
In het bijna-donker met een mooie barbeel. De hoeveelheid flitslicht hield niet over, maar dat geeft hier wel een mooie sfeer vind ik.
Met dank aan hengelsport Raven voor het ter beschikking stellen van de pluche snoek!
Goede fototips Michel, waarvoor dank. Nog een vraagje: Is jullie prachtige site ten einde of komen er binnenkort weer nieuwe artikelen? Ik zou het zeer waarderen, groetjes Hans.