Hengels, hengels en nog een hengels (deel 3)
Ik noem hieronder alleen typen hengels waarmee ik zelf (veel) ervaring heb.
Welke actie voor welk type hengel?
Karperhengels
Als het gaat om karperhengels zou ik in zijn algemeenheid kiezen voor hengels met een parabolische of semi-parabolische actie. Want daarbij benut je de volledige lengte voor demping. Balans, werpeigenschappen en flexibiliteit tav werpgewichten zijn vind ik bij karperhengels iets minder belangrijk omdat de hengel doorgaans in de steunen licht en je meestal niet extreem ver hoeft te werpen.
Uitzondering op deze regels zijn wat mij betreft hele zware karperhengels, hengels van 3 lbs en meer (werpgewicht 120-175 gram). Dergelijke hengels zijn eigenlijk (veel) te zwaar om fijn een karper mee te drillen. De buigweerstand is zo groot dat ze alleen goed buigen als je de slip zeer zwaar af stelt en je met hele sterke lijnen vist. En dan moet je ook nog een hele grote karper aan de lijn hebben. Het gevolg daarvan is een groter risico op losschieters. Dit omdat er veel kracht op de haak komt te staan. De enige noodzaak om met dergelijk zware hengels te vissen is als je extreem ver moet werpen en/of met zeer zwaar lood moet werpen. Iets wat in het tijdperk van voerboten en uitvaren nauwelijks nog voorkomt.
Bij dergelijke (te) zware hengels ben je beter af met hengels die een wat zachtere top hebben (en dus een harder achterdeel) omdat je anders geen enkele demping meer overhoudt. Hengels met topactie dus. Want alhoewel een hengel met parabolische hengel meer demping heeft als een hengel met topactie, kun je die demping bij de genoemde zware hengels niet benutten. En kun je met een dergelijk zware hengel met topactie (door de in vergelijking zachtere top) net even prettiger een karper drillen als met een zware karperhengel met parabolische actie. Maar optimaal is dit natuurlijk niet. Soms is een hengel echter een compromis tussen fijn kunnen drillen en goed kunnen werpen. Deze laatst genoemde situatie is dus een uitzondering.
Verticaalhengels
Bij verticaalvissen vis je op gevoel. Hengels moeten dus supergevoelig zijn. Hengels met een (semi) topactie zijn zoals gezegd gevoeliger als hengels met een parabolische actie. Naarmate hengels langer worden, worden de verschillen groter. Korte hengels zijn gevoeliger als lange hengels. Verticaalhengels zijn echter zelden langer als 1,95 meter. De verschillen zijn dan ook klein. Persoonlijk geef ik bij verticaalhengels toch de voorkeur aan hengels met een (semi)topactie. Vooral omdat ik niet houd van dikke hengeltoppen. De top mag van mij best een klein beetje inveren tijdens het optikken van de shad. Ik vind dat om een of andere manier fijner vissen. Om die reden vis ik het liefst met verticaalhengels met een niet al te stugge top. Om het geheel dan toch strak en gevoelig te houden moet in dat geval de achterkant wel wat harder en stugger zijn. Dat dergelijke hengels ook nog eens fijner in balans liggen is mooi meegenomen. Topactie of semi topactie voor mij dus als het gaat om verticaalhengels.
Spinhengels/plughengels
Net als verticaalhengels heb je ook deze hengels de hele dag in je hand. Bovendien wil je (ik tenminste) nog wel eens wisselen van kunstaas. Zo wissel ik graag af tussen bijvoorbeeld grote bucktalspinners (die weinig wegen maar wel hard trekken op de top), pluggen, shads, bulldawg’s, jerkbaits etc. etc. Verschillende stukken kunstaas met verschillende gewichten die ook nog eens een verschillende weerstand geven tijdens het binnenvissen.
Om deze reden kies ik voor deze hengels graag voor een hengel met een topactie of semi-topactie. Door de zachtere top en de hardere achterkant zijn ze net even flexibeler t.a.v. de verschillende werpgewichten en kunstaas soorten. Ook liggen ze fijner in de hand door de betere balans. En werpen ze iets verder. Dat ze iets “zenuwachtiger” drillen neem ik voor lief.
Maar ook het zetten van de haak (in veel gevallen één of twee dreggen) in de vaak harde bek van bijvoorbeeld snoek gaat net iets gemakkelijker met een hengel met (semi)topactie. Bij een hengel met een parabolische actie wordt de kracht van de aanslag behoorlijk sterk geabsorbeerd. Te sterk soms. Zeker als het gaat om relatief lichte hengels (hengels met een gering werpvermogen dus) in combinatie met relatief groot kunstaas met bijvoorbeeld twee dreggen (hoe meer haakpunten hoe lastiger het is de haak te zetten). In dat geval ben je beter af met een hengel met iets meer topactie. Mijn voorkeur gaat bij spinhengels of kunstaashengels dan ook uit naar een hengel met een (semi) topactie.
Overigens wil ik als het gaat om het zetten van de haak ook het eigengewicht (hoeveel gram die hengel weegt dus) van de hengel nog even noemen. Veel fabrikanten doen er alles aan om hun hengels zo licht mogelijk te maken door daar waar mogelijk gewicht te besparen. Als het gaat om hengels die je de hele dag vasthoudt is dat op zich logisch. Toch kun je met een zware hengel (een hengel die meer weegt dus) beter de haak zetten als met een lichte hengel. Kwestie van natuurkundige wetten. Met een zware moker sla je een dikke spijker verder in een stuk hardhout als een heel licht hamertje. Iets om over na te denken…
Jerkbaithengels
Jerkbaithengels zijn vaak hengels met een hoog werpgewicht. In termen van buigweerstand een zware hengel dus. Eigenlijk te zwaar om volledig te laten buigen op een snoek. Deze hengels moeten echter wel zo zwaar zijn om de vaak zware jerkbaits gemakkelijk te kunnen werpen en tot leven te kunnen brengen.
Bij lichte jerkbaitstokken (zeg hengels met een werpvermogen van ca. 50 gram) zou ik kiezen voor een hengel met een parabolische actie. Als zo’n lichte jerkbaithengel topactie zou hebben dan zou de top te slap worden. Bij zware jerkbaitstokken (werpgewicht meer dan 100 gram) zou ik kiezen voor hengels met een topactie. Dit om toch nog een beetje demping te kunnen over houden tijdens het drillen van de hopelijk mooie snoek. Zelfde verhaal dus als bij de hele zware karperhengels.
Shadhengels
Shadvissen vind ik de ultieme vorm van vissen op gevoel. Als bij deze visserij de gehele combinatie van hengel, lijn (vooral de dikte van de lijn speelt hier een hele grote rol) en het gewicht van de loodkop niet volledig in balans is, vis je niet fijn en ga je aanbeten missen. Hengels voor het vissen met shads zijn behoorlijk lang. Zeg vanaf 2,40 meter. Hengels voor het shadvissen moeten supergevoelig zijn. Daarbij onderscheid ik wel 2 typen shadhengels;
1. Shadhengels voor het vissen met kleine shadjes op baars en snoekbaars
2. Shadhengels voor het vissen met 15-25cm shads op snoek.
Shadhengels voor snoekbaars
Deze hengels zijn relatief licht. De top moet geschikt zijn om ook kleine shadjes een goede beweging mee te geven. Nog belangrijker is dat je precies voelt wat de shad doet en wanneer deze de bodem raakt. Voor deze hengels is er volgens mij maar 1 juiste actie. Extreme topactie. Voorbeelden van hengels zijn o.a. de Shimano Yasei dropshot en de “oude” Fox Shad Jigging (er zullen er nog wel meer zijn maar met deze hengels heb ik zelf gevist). Deze hengels hebben een zachte en gevoelige top en een knetterhard achterdeel. Deze hengels zijn zeer gevoelig en liggen door de gewichtsverdeling van de blank fijn in balans. Perfect voor deze visserij. Extreme topactie wint het bij deze visserij glansrijk.
Shadhengels voor snoek
Shadhengels voor het vissen op snoek zijn een stuk zwaarder omdat je deze hengels grotere en dus zwaarder shads (vanaf 15cm) werpt. Omdat dergelijke hengels zwaarder zijn kunnen deze ook gevoelig blijven als ze wat meer over de volledige lengte buigen. Toch geef ik persoonlijk bij shadhengels voor snoek ook de voorkeur aan een semi topactie omdat die net iets gevoeliger zijn en fijner in balans liggen (minder topzwaar).
Meervalhengels
Meervalhengels zijn zware hengels waarmee meestal geen afstanden hoeven te worden geworpen. Bij deze hengels past naar mijn mening dan ook alleen een parabolische of semi parabolische actie. Dit om de hengels tijdens de vaak zware en taaie dril zoveel mogelijk het werk te laten doen (demping). Persoonlijk vind ik ook hier een iets harder achterdeel (die echter nog wel wil buigen) prettig.
Fireball-hengel snoekbaars
Dit zijn eigenlijk heel bijzondere hengels. Omdat je er meestal met een aasvisje mee vist waarbij je de vis 2-3 seconden laat doorbijten, is het belangrijk dat de top zacht is. Zacht om de snoekbaars zo min mogelijk weerstand te laten voelen. Snoekbaars heeft echter wel een hele harde bek. En je wilt dus voldoende power hebben om de haak te kunnen zetten. Om deze reden is een hengel met een topactie erg fijn. Zachte top en een harde achterkant om de haak te kunnen zetten dus. Topactie is ook bij deze hengels erg prettig dus.
Bestaat er een universele actie/buiging voor alle soorten hengels?
Nee. Want deze hangt zoals ik hierboven heb laten zien af van wat je met die hengel gaat doen. Als ik echter toch zou moeten kiezen voor 1 type actie/buiging voor al mijn hengels dan zou ik kiezen voor een semi-parabolische actie. Een hengel dus die over het grootste deel van de lengte buigt, maar nog wel wat “reserve” in het achterdeel overhoudt. Nét niet parabolisch dus. Met een dergelijke actie cq buiging kun je in heel veel gevallen perfect uit de voeten. Zo’n hengel zou je een “poldermodel hengel” kunnen noemen. Een goed compromis voor heel veel situaties. Voor bijna al mijn visserijen zou ik hiermee goed uit de voeten kunnen. Maar gelukkig hoeven we niet te uit slechts 1 type te kiezen. Met als gevolg een schuur voor hengels;)
Samenvatting
Er zijn veel factoren die bepalen hoe een hengel vist. Als je deze factoren kent kun je een goede afweging maken afgestemd op wat jij belangrijk en prettig vind. In het volgende deel meer over de afwerking het handvat, de geleideogen, sluiting etc.