Snoekgewichten, een gewichtige discussie?
Wie weegt er nou een snoek? Vissen ‘meten’ doen we in centimeters hier in Nederland, waarbij alleen de karpervissers en witvissers een uitzondering maken. Toch, als je naar de rest van de wereld kijkt, zie je dat het meten in centimeters helemaal niet zo gangbaar is als wij denken. Sterker nog, vrijwel de hele wereld staat ons vreemd aan te kijken als we vragen hoe lang een vis is. Alleen in Canada en Alaska worden vissen gemeten. Over welke vis hebben we het dan? Juist, de snoek en natuurlijk ook zijn neef muskie.
Maar waarom zouden deze twee vissoorten dan opeens wel gemeten worden en niet gewogen? Ergens heb ik wel een vermoeden, namelijk omdat dat het gewicht van deze vissoort een beetje tegenvalt als je het vergelijkt met de lengte, omvang en verschijning van deze vissoort.
Persoonlijk ben ik een groot fan van Engelse visfilms en series. De twee beste voorbeelden zijn dan ‘A Passion for Angling’ en ‘Catching the impossible’. Nu zijn Engelsen geen ‘meters’, alles wordt daar gewogen. Ik merkte aan mijzelf dat ik toch maar bleef schatten hoe groot zo’n vis zou zijn. Meter, ééntien? In’ Catching the impossible’ komen een aantal zeer grote vissen voorbij. Maar hoe groot eigenlijk? Mijn interesse in de lengte –gewichtrelatie van vriend, of liever vriendin, snoek was gewekt.
Ga je een beetje zoeken dan kom je al snel op het kennisdocument snoek van Sportvisserij Nederland. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen geschreven, maar inmiddels echt zwaar achterhaald en op een aantal punten gewoon onjuist. Daar kwam ik dus niet veel verder mee. Waar ik wel verder mee kwam was de site Wikipedia, waar de volgende formule vandaan komt.
W=cLb
Met:
W = weight in lb
L = length in inches
b = about 3 for al species – pike: 3.096
c = constant that varies among species – pike: 0.000180
Bron:http://en.wikipedia.org/wiki/Northern_pike
Voordat we aan het rekenen gaan moeten we eerst even naar de grootheden kijken. 1 Inch is 2,54 centimeter. Verder is 1 lb gelijk aan 0.4536 kg. 1 Nederlandse ‘volksmondpond’ daarentegen is 0.500 kg.
Met deze getallen scherp was het tijd om de formule in te vullen en daarmee een grafiek te creëren waarop in snel tempo een gewicht te zien is. Maar een snoek ’s winters is toch zwaarder dan diezelfde snoek ’s zomers? Juist, dat was ook mijn eerste gedachte. De c waarde van de grafiek is volgens wikipedia 0.000180 voor snoek. Dit is gebaseerd op een bepaald jaargetijde en een aantal wateren in de VS. Door met die c waarde te spelen kun je verschillende lijnen creëren voor zowel zomer, winter, als paaigewicht. Daar heb je echter wel één ding voor nodig en dat zijn meetwaarden waaraan je deze factor kunt corrigeren.
En daar begon het leuke deel van dit mini-onderzoek. Namelijk het wegen, maar vooral vangen van grote en zware vissen. Iets wat ik toch al graag deed, maar nu dus in het kader van onderzoek. In de naam der wetenschap, anders gezegd. Ik kan u vertellen, een ijzersterk argument bij vrouwlief…
Wegen van snoek
Wil je zelf snoeken gaan wegen, zorg dan voor goed materiaal. Dit goede materiaal begint bij een onthaakmat waarin de snoek gewogen kan worden, of anders een weegzak. In beide gevallen moet deze voldoende groot zijn om de vis niet ‘dubbel te vouwen’. Bij snoek gebeurt dit nou eenmaal sneller dan bij karper en dit kan mijns inziens niet echt gezond zijn voor de vis. Daarnaast is het ook onverstandig om snoeken te wegen bij hogere temperaturen, waarbij ik doel op de zomermaanden. Snoek blijft kwetsbaar als het gaat om hogere watertemperaturen en het meten van een vis gaat aanzienlijk sneller dan het wegen van een vis. Heel interessant is het bovendien ook niet om ’s zomers een snoek te wegen, het gewicht is dan beduidend lager dan in de winter, of voorjaar.
Dan de weger, zelf heb ik wat info gezocht op verschillende karperfora. Die mannen wegen al jaren en zijn meer dan kritisch omtrent weegmateriaal. Zo kwam ik op een Reuben Heaton GEM staafweger. Een zeer compacte, maar toch secure weger die bovendien ook nog eens aangenaam geprijsd is.
Wat in ieder geval een aandachtspuntje is bij de aanschaf van een weger is of deze in pond of lb (Engelse pond) weegt. Één lb is bij benadering 10% lichter dan één pond. Koop je dus een weger in Engelse ponden, trek dan 10% van het gewicht af om op Nederlandse ponden te komen. Nederlandse ponden delen door twee geeft het gewicht in kilo’s.
De resultaten
Het leuke van het schrijven op een website is dat je er veel vismaten aan overhoudt. Hiermee kun je niet alleen vissen, maar ook zeker resultaten uitwisselen. Daar waar ik zelf voornamelijk vissen op de rivier en aangrenzende wateren woog, zorgde vooral vismaat Sander voor een enorme stroom aan input komend vanaf stilstaand water. Het leuke aan het verkrijgen van meer en meer meetwaarden, is dat telkens maar weer bleek hoe goed de formule, met de juiste c factor, in staat is om gewichten te voorspellen voor een type water in een bepaald jaargetijde. Sterker nog, de gewichten van de gevangen snoeken weken zelden meer dan een halve kilo af van de lijn! Nu, na twee jaar wegen en controleren, durf ik dus wel te stellen dat deze lijnen de waarheid weergeven.
Deze waarheid zal wellicht tegenvallen. Vaak zie ik op het net gewichten genoemd worden waarbij mijn wenkbrauwen zeker even een hogere positie innemen. Een dikke 110+ is meestal niet gewogen, maar wel ‘ruim over de 30 pond’, een 120er zeker 40! Ik wil met dit artikel niemand tegen de borst stoten, maar een 40 ponder (en dan heb ik het steeds over Nederlandse ponden) is veel zeldzamer dan wij denken. Zelf dacht ik ook altijd dat snoeken veel zwaarder waren dan dat ze uiteindelijk bleken onder de weger. Door de lengte van de vis en dus verdeling van het gewicht is het gewoon lastiger schatten dan bij een solide vis als karper.
Hieronder volgen vier grafieken met daaronder een korte uitleg. Type water en periode zijn vermeld in het onderschrift van de grafiek
De rivier, paaigewicht
Paaigewicht riviersnoek
Laten we direct maar beginnen met de krenten in de pap. Nergens worden snoeken zo zwaar als op de rivieren en daarmee in directe verbinding staande wateren. Een riviersnoek is, in dezelfde conditie/periode en bij dezelfde lengte, gemiddeld 27% zwaarder dan een soortgenoot van stilstaand water. 27%, Dat is nogal wat! Klinkt bijna onmogelijk want ondanks dat een riviervis wat breder gebouwd is, is het volume zeker geen 27% groter. De clou zit hem dan ook in het feit dat riviersnoeken (veel) meer spiermassa kweken dan hun soortgenoten van het stilstaande water. Dit zie je terug in de vaak brede schouders, enorme staartwortel en het strakke lijf. Net een atleet dus! Nu ben ik geen bioloog, maar na wat speurwerk op internet kwam ik op de volgende getallen uit. Het soortelijk gewicht van vet is 0,9g/cm3 . Het soortelijk gewicht van spiermassa daarentegen is 1.1g/cm3 of zelfs nog meer. Deel ik 1.1 op 0.9 dan zie ik dat bij eenzelfde volume, spiermassa 22% zwaarder is dan vet. Dan is die 27% gewichtsverschil tussen rivier en stilstaand water snoek opeens zo gek niet meer!
104 bij 12 kilo, op de rivier kan het!
113 bij 16 kilo, een snoek op topgewicht
Stilstaand water, paaigewicht
Paaigewicht grote plassen en stilstaand water
Zo, na de riviertoppers direct maar de topvissen van stilstaand water. Net voor de paai, dan zijn de snoeken op hun zwaarst. Baggervet, obese, loebas, bakkeloeris. Zoals je hierboven al hebt kunnen lezen vallen, hoe dik de vissen ook zijn, de gewichten eigenlijk wat tegen in vergelijk met de riviersnoeken. Deze snoeken zijn namelijk wel baggervet, maar missen dus de spiermassa om echt zwaar te worden. Uit deze grafiek blijkt direct hoe zeldzaam een 40 ponder is op stilstaand water. De grootst gewogen vis op stilstaand water, tijdens deze periode van twee jaar, was maarliefst 130 en woog 37 pond. 1,5-2 pond lichter dan de grafiek dus, maar deze vis had dan ook al wat kuit afgezet. Het geeft maar weer aan dat deze grafiek er niet ver naast zit. Een 40 ponder op stilstaand water? Die moet je in februari/maart vangen en dan moet de vis een eindje over de 130 gaan. Mogelijk? Ja, maar uiterst zeldzame vangst als je het mij vraagt.
126 en absurd dik, toch "slechts" 17,5 kilo en dus nog lang geen 40 pond
Vlak voor de paai: 120 bij 17 kilo
Stilstaand water, ‘normaal’ gewicht
Normaal gewicht snoek (september/oktober)
Zo, na de topgewichten komen we aan bij de meer normale snoekgewichten. Wat is normaal? Zoals al eerder geschreven vind ik het niet verstandig om snoeken te wegen bij hoge temperaturen. Vanaf oktober t/m eind maart zijn de nodige snoeken gewogen. Met ‘normaal’ gewicht doel ik dan ook op een goed gevulde snoek in de maand oktober, net voor of tijdens het aanleggen van de wintervoorraad. We zien dat het vangen van een 40 ponder op stilstaand water in deze periode vrijwel onmogelijk is.
Deze 'spoorbiels' van 126 bracht 15 kilo op de weger
113 bij 12 kilo, beste pens! Die dag vingen we nog een 112 en 126 van 12 kilo
De uitzondering die de regel bevestigd
Esox "utopia", gewichten om bij weg te dromen...
Die heb je nodig natuurlijk… De oplettende lezer heeft misschien al eens goed naar de grafiek van ‘rivier paaigewicht’ gekeken en leest daar in af dat een 117 riviersnoek op paaigewicht krap 18 kilo zou moeten wegen. Maar Strikkers, hoe zit het dan met die 21 kilo vis van jou? Juist… Daar komt die uitzondering om de hoek kijken. De weger liegt niet, en 21 kilo is wat er overbleef na aftrek van de driftzak. Een werkelijk absurd zware snoek dus, maar na het op de foto’s vergelijken van deze vis met al mijn andere gewogen (rivier)snoeken kan ik alleen maar concluderen dat deze vis gewoon van een andere klasse was. Neem nu die 113 bij 16 kilo eerder dit artikel, zet die naast de 117 en vergelijk. Vier centimeters scheelt het, maar wat een omvang! Sander ving afgelopen winter ook zo’n uitzondering op stilstaand water. Een 115 bij het topgewicht van 34 pond. Dat is paaigewicht voor een riviersnoek van dat formaat! Wat opvalt bij deze extreem zware vissen is dat bij een horizontale pose de staart van de snoek amper naar beneden hangt, daar waar dit bij de meer lichtgewicht snoeken vaak wel het geval is. De extra (spier)massa in dit gedeelte van de vis, plus de totale omvang, maken een extreem gewicht mogelijk.
Een uitzonderlijk gewicht, 115 bij 17 kilo
Esox utopia: 21 kilo
Een zeldzame topvis. Ruud van Velden toont hier zijn 124, bij 21 kilo!
Ga ik op basis van mijn 21 kilo bakbeest een grafiek maken, dan komen daar gewichten uit waar je als snoekvisser enkel van kunt dromen. De 50 ponder lijkt dan te bestaan maar, dan moet je wel ‘even’ net voor de paai een dikke 125+ vangen van uitzonderlijke omvang… Een mooie uitdaging al zeg ik het zelf, al ben ik bang dat je na het vangen van een dergelijke vis maar beter kunt stoppen met snoeken…
Snoekrecords
Tsja, waar kun je de door jou gewogen gewichten nou vergelijken? Het enige land waar snoeken echt fanatiek gewogen worden is Engeland. Via onderstaande links kom je op een lijstje 40+ lb vissen tegen. Let wel, dit zijn Engelse ponden. Rekenen we terug naar Nederlandse ponden dan zijn enkel de vissen boven de 44lb ‘veertigers’. Dat zijn er dus slechts 12 over heel Engeland en vele jaren. Mijn 21 kilo vis zou, met 46 lb 5oz op een derde plaats binnenkomen. Toen ik dit zag begon ik me pas echt te beseffen hoe zeldzaam een vis als deze is!
Wat mij opvalt aan de recordlijst is dat de snoeken met foto weergegeven worden allemaal niet extreem lang zijn. De meeste zou ik zo rond de 120 schatten. Zou het soms zo zijn dat een vis of in de lengte, of in de breedte/hoogte groeit? Wordt een lange vis gewoon nooit zo zwaar als een vis die zijn energie in omvang steekt?
Fred Buller is een Engelsman die jaren lang monstersnoeken verzamelde van over de hele wereld. Twee boeken vol fantastische foto’s, maar ook hij probeerde al een tabel op te stellen voor het schatten van gewichten voor de snoek. In de link hieronder zie je het overzicht. Nadeel van deze weergave is, dat de range per lengte zo groot is, dat je eigenlijk geen zuivere schatting kunt maken. De formule met daarin lengte en omvang, laten bovendien het verschil tussen rivier- en ‘stilstaandwatersnoek’ buiten beschouwing. Dit terwijl daar bij dezelfde omvang dus wel degelijk een gewichtsverschil in zal zitten.
Kuit
Nog een leuk weetje wat volgde uit het wegen van vissen is het gewichtsverschil tussen een paairijpe en afgepaaide snoek. Zowel voor stilstaand water als voor de rivier geld dat het kuit ongeveer 25-30% van het totaalgewicht van de snoek, op dat moment, uitmaakt. Voor een snoek van 12 kilo betekend dit dus een 3-4 kilo kuit onder paaicondities. Dat is nogal niet wat!
Gewicht calculator snoek
Die grafieken, dat is natuurlijk leuk maar niet de makkelijkste mannier om even snel het gewicht af te schatten. Daarom heb ik de gegevens van dit ‘onderzoek’ verwerkt in een heuze gewicht calculator voor vriendin snoek. Hierbij zijn tweemaal twee keuzes te maken, waardoor je voor verschillende omstandigheden snel het gewicht van je zojuist gevangen snoek kunt zien. Let wel, deze calculator is gebaseerd op gemiddelden van de door mij gewogen/verzamelde snoekgewichten. Zelden zit een gewogen vis meer dan een kilo van de uitkomst van deze calculator af, maar het is zeker niet ondenkbaar. Ben je nieuwsgierig naar de gewichten van toekomstige snoeken? Zet hem in je favorieten en je hebt hem altijd snel bij de hand.
| Stap 1 | Stap 2 | Stap 3 | Stap 4 | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Type water: | Jaargetijde: | Lengte (cm): | Uitkomst gewicht: | ||
| Keuze: | Kg | ||||
| Pond | |||||
| Lb | |||||
Conclusie
Snoekgewichten, er zal altijd wel over gediscussieerd blijven worden. Ik hoop dat dit artikel een leidraad geeft voor het afschatten van snoekgewichten, maar tevens duidelijk maakt welke factoren van belang zijn voor dit gewicht. Misschien denk je nu,”maar ik zou toch zweren dat deze snoek zwaarder was dan wat hier weergegeven wordt”. Wees dan gerust met de wetenschap dat je ze dus nóg zwaarder kunt gaan vangen, of wellicht die ene uitzondering te pakken had!
Groet,
Volkmar Strikkers
Romke,
Het is een feit dat snoeken in koud water minder snel groeien dan in warm water. Daar is het nodige onderzoek naar gedaan. Om die redden is een snoek van 115 in noord Zweden echt een bak, daar waar we er in Nederland niet meer echt van op staan te kijken. Via google is er wel het nodige over te vinden.
Groet,
Volkmar
Top onderzoek Volkmar, loop al jaren me suf te ergeren aan gewichten die toe gekend worden aan snoeken. Heb zelf snoeken altijd gewogen en wist deze uitkomst al. Nu heb je het onderbouwd met een degelijke formule. Die overeenkomen met mijn vangsten. Heb wel een vraag is er informatie over leeftijd van snoeken in relatie met gewicht en plaats\gemiddelde temperatuur. Bv 120 cm snoek in Noorwegen of 120 cm in Italie. Waarschijnlijk is de Noorse snoek veel ouder met zelfde lengte gewicht ? zoek je het even uit ga ik vissen gr
John,
Op de IJssel zijn duidelijk twee snoekenrassen te onderscheiden. De echte riviersnoek, gekenmerkt door een korte bouw, brede schouders, dikke staartwortel en vrij kale tekening (grijsachtig met relatief weinig vlekken) en de ‘stilstaandwatersnoek’ die veel ‘normaler’ is van bouw en tevens een meer standaard schakeltekening heeft. Natuurlijk zijn daar allerlei mengvormen tussen ontstaan, maar ik heb wel deglijk het idee dat het snoekbestand op deze rivier dus uit 2 stammen bestaat.
Datzelfde zou op de Maas ook zo kunnen zijn en inderdaad vindt er vismigratie plaats wanneer water overloopt van het een in het anders stelsel. Het is dus inderdaad mogelijk dat jij ‘riviersnoek’ vangt op het door jou beschreven water.
Groet,
Volkmar
Beste Volkmar, heb genoten van je artikel en geniet van jullie site; mooie vissen, humor en mooi foto’s, gedegen artikelen, geen macho gedrag, gewoon klasse. Vraagje/opmerking, op een binnenwater waar ik af en toe snoek vang zit er wel eens een snoek tussen waarvan je zegt; zij heeft de bouw van een riviersnoek en vecht navenant, zit dit in de genen ? Op dit binnenwater wordt een paar keer per jaar water binnengelaten vanaf de Maas, via hevelwerking word een open buisverbinding tot stand gebracht, in principe kan er vis door, er word ook steeds meer roofblei op dit water gevangen, misschien dus ook snoek? Een voorbeeld is een knetterhard vechtende snoek van 102 cm die ruim over de 20 pond tikte eind november, als je de foto wil zien, laat het even weten, groetjes, John
L = (W/c) ^ 1/b
Bedankt voor de vele reacties! Vooral leuk ook om te horen dat de getallen overeen komen met wat andere mensen wegen.
@ Jan: De rekentool ombouwen voor op de site ga ik niet doen omdat ik die vorm minder relevant vindt. Je kunt natuurlijk wel zelf in Excel de calculator reproduceren. Makkelijker is echter om uit de bovenstaande grafieken de lengte af te lezen die bij de gewichten in lb hoort. Dit is inderdaad lengte over alles, wil je terug naar lengte tot vork staat dan deel je deze lengte door 1.055 zoals te zien in de link naar de pagina van Fred Buller.
@ Tim: Zoals Sander al aangaf is er echt een groot aantal snoeken gewogen van stilstaand water. De getallen waren zo consistent dat ik ook bij een minder aantal meetwaarden op de rivier (10-15 vissen) durf te stellen dat deze grafiek/methode juist is. Uiteraard met de bekende marge en uitzonderingen.
@ Auke: Jazeker heb ik die gezien, idd een fraaie film!
@ Paul: Jou snoek is 100% van stilstaand water. Onder de rivieren reken ik IJssel, Rijn, Lek en Waal + de wateren die daarmee in directe verbinding staan. Over de snoekenstam op de Maas heb ik geen gegevens. De eerste 4 zijn in pricipe 1 systeem en dus bewoond door dezelfde snoekenstam.
Groet,
Volkmar
Leuk stukje en behoorlijk accuraat, als ik mijn (stilstaandwater)toppers invoer zit je er goed bij.
Alleen moet je er wel rekening mee houden dat Engelsen meten tot de vork van de staart wat natuurlijk een heel ander getal oplevert.
Kan je de tool ook andersom maken? Gewicht er in –> lengte er uit?
klopt als een bus 123cm 17,8kg
Slordig Volkmar, je zat er 280 gram(op een snoek van 118, gevangen op stilstaand water net voor de paai) naast met je tabelletje…
Knap werk man!
Kijk, dit soort artikelen daar heb je wat aan. Welldone!
maatje het eind resultaat is werkelijk fenomenaal geworden!
zelf vind ik dit verslag 1 van de mooiste die bij dragen aan het snoekenwereldje…
en voor tim, het aantal snoeken die gemeten en gewogen zijn, zijn er erg veel,het aantal exact zou ik niet meer durven zeggen maar dat zullen er honderden zijn geweest in zon 2 a 3 jaar tijd.
een groot aantal monstervissen kun je terug vinden onder mijn youtube account : METERKONING
het over grote deel van deze vissen zijn gevangen in stilstaand water.
en daar zitten nog geen handje vol vissen die de 20 kilo aanraken of passeren.
dit geeft nogmaals weer hoe inmens zeldzaam een 20 kilo vis is…
groetjes c&r sander
Goed werk Volkmar!!
De calculator komt exact overeen met de riviervissen en de enkele stilstaand water vis die wij hebben gewogen.
Sta er echt van te kijken hoe nauwkeurig.
Wel lullig voor de latijns sprekende vissers onder ons, haha.
Grtz Harm
Schiet me nog even een vraag te binnen: op hoeveel vissen heb je deze lijnen eigenlijk gebaseerd? Zullen er genoeg zijn gezien je vangsten de afgelopen jaren maar ben toch wel benieuwd!
Superinteressant man! Naast je eigen plezier van het vangen van deze kalveren draag je ook nog een steentje bij aan de wetenschap. Chapeau! :) Naar mijn mening zeer zeker een leuke publicatie waard in een vis(vak)blad (Visionair, Dé Roofvis, Rovers, etc).
En leuk om te weten hoeveel mijn PR van 119cm (riviervis gevangen halverwege maart) destijds woog. Veel dus!
Tim
Ha Volkmar,
Mooi artikel, knap in elkaar gezet! Heb een week voor sluiting van het seizoen (paaigewicht) mijn PR aangescherpt naar 1.09 vanuit de bellyboot op een grote zandwinput (stilstaand water). Met deze variabelen kwam ik net onder de 12 kg uit, mijn eigen schatting was eveneens 12 kg. Heb vergelijkingsmateriaal aangezien mijn dochtertje van 2jr ook 12 kg weegt en ja, die heb je nog al eens in je armen ;-).
Heb je trouwens ‘A backyard in nowhere, a flyfishing western’ al gezien? Geweldig mooie en vooral grote snoeken op de streamer in Alaska!
Groeten, Auke >((((((“>
Hoi Volkmar,
Mooi stuk noeste arbeid !
Heb Fred Buller nog eens op een paar punten nagerekend – zijn range in de tabel behoudens de extreme expecation -> dat is precies jou range van een normale stilstaand water snoek tot paairijpe riviersnoek. Het OVB 2003 onderzoek (8761 waarnemingen) gebruikt hetzelfde model en komt op waardes uit als in jou calculator voor een normale snoek van stilstaand water (tot 111 cm)
Ofwel dit is een erg consistent geheel geworden – gaaf ! Dit gaat inderdaad fabeltjes gewichten de wereld uit helpen – groot compliment,
Gr Roel
Mooi goed bedacht en geschreven verhaal, Volkmar!
Past bij jou als techneut, dit soort artikelen brengt de sport wetenschappelijk gezien echt verder. Moet Sportvisserij Nederland jou niet in dienst nemen?
Is de kop van een haven aan een meer nu “een rivier” of “stilstaand water”….?
Mijn PR (1.20)berekend als stilstaand water zou dan 12.98 kg zijn geweest….klopt wel denk ik.