Wanneer preventief onderhoud te laat komt

Dit artikel beschrijft een bijna ongeluk dat gebeurde in september van vorig jaar. Dit weekend vertelde Marcel ter Voort over goed onderhoud van boottrailers en wat voor vreemde zaken hij allemaal tegenkomt in zijn traileronderhoudsbedrijf en kon het artikel worden afgerond met een mooie aanbieding.

Vorig jaar:

Het tweede weekend van september lijkt het einde van de zomerse dagen van 2012 te zijn. Bram en ik besluiten het er nog goed van te nemen en een dag tot in het donker door te vissen op de rivier. Terwijl we lekker bijkleuren in het zonnetje, geeft de vis niet thuis, waarmee de opmerking “dat het ook hier niet altijd rozengeur en maneschijn is op dit water” onderstreept wordt. We halen alle trucs en technieken uit de kast, geven met mooie weer en het gebrek aan wind de schuld, terwijl een mini snoekbaarsje de eer van de dag redt.

Een half uur voor het donker zijn we weer terug bij de trailerhelling. Terwijl ik de trailer achteruit de helling af wil sturen zie ik tot mijn verbazing dat het rechter wiel blokkeert, aiiii,… Ik spring de auto uit en voel aan het wiel, oeii, er zit een beste hoeveelheid speling op het wiel. Na een minuutje nadenken wordt besloten in ieder geval de boot te traileren – dan zien we verder. 5 minuten later staat de combinatie gelukkig weer boven aan de helling en wordt buurman Ruud gebeld, die het een en ander van techniek weet. “Niet eens aan denken” is zijn advies op de vraag of het mogelijk is de 70 kilometer naar huis te rijden, “laat je maar afslepen”. Daar sta je dan op een warme zaterdagavond terwijl het duister valt. Nadat de sleepdienst gebeld is, gaat het volgende belletje naar de pizzaman van New York pizza, die gelukkig coulant is om twee pizza’s te laten bezorgen zonder dat we hem een huisadres kunnen geven.

Tijdens het wachten op de sleepdienst worden de pizza’s verorberd, die prima smaken na een hele dag op het water.

Tijdens het eten vraagt Bram hoe dit zo komen kan. Mijn schuldbewust antwoord is dat dit zeer achterstallig onderhoud is. De Dutchanglers, die elk jaar hun lagers laten vervangen en invetten lachte ik uit “is toch niet nodige joh – kijk toch eens hoe weinig kilometers je maakt per jaar” was mijn reactie. Zolang ik deze combinatie heb, zijn de lagers niet vervangen en dat is zeker 5 jaar. De combinatie is van 2003 en ik weet niet wat de vorige eigenaar gedaan heeft, het kan dus best zijn dat de lagers 9 jaar oud zijn en menig maal nat en niet droog gereden weg gezet zijn. We besluiten het familie credo “De ellende van nu zijn de sterke verhalen van morgen” eer aan te doen en maar gewoon op te schrijven wat ons overkomt “ter lering ende vermaeck”. Niet veel laten sein ik met de lichten naar de vrachtwagen van de sleepdienst die ons tegemoet komt.

De trailer staat in een mum op de sleepwagen, waarna de thuisreis aangevangen kan worden. Een klein uurtje later rolt de trailer van de sleepwagen zijn vertrouwde garagebox in. Alles staat gelukkig weer onderdak.

Op maandag bel ik Marcel ter Voort, de plaatselijke trailer onderhoudsspecialist in Almere (www.aanhangwagens-almere.nl) en vertel hem wat me overkomen is. Gelukkig kan ik dinsdag al bij hem terecht. Op maandagavond zoek ik het op google maps nog eens na, de afstand van mijn garage naar Marcel is zo’n 400 meter, dat is volgens mij best te doen, rustig rijden over een industrie terrein, ramen naar beneden en goed in de spiegels te kijken. De eerste 300 meter gaan redelijk, het piept en knarst hooguit een beetje. Het laatste stukje moet ik 50 meter over een doorgaande weg in de wijk, dan twee keer draaien en 1 keer een verkeersdrempel over, gelukkig, eindelijk kan ik bij Marcel het bedrijfsterrein opdraaien – ik ben er ! Met verbazing en een twinkeling in z’n ogen kijkt Marcel naar het rechterwiel dat in de laatste minuut onder 20 graden onder de trailer is komen te staan. “Jongen wat heb jij een mazzel gehad” – “nog eventjes en dan was het wiel afgebroken” is de snelle conclusie.
Vier dagen later kan ik de trailer weer ophalen, dit is wat er nog over was van het lager in het rechter wiel:

Zoals te zien is, was lager van het rechter wiel overlangs gescheurd, vrijwel alle kogels waren verdwenen, de naaf bleek gescheurd en het wiel had lopen “vreten” in de as. Het is een dag werken geweest om de as weer op te lassen en af te draaien, de naven te vervangen, nieuwe lagers te plaatsen en het geheel af te stellen. Al met al geen goedkoop geintje, maar geluk en wonder boven wonder is alles nog heel en hebben we geen ongelukken gehad, het had nog veel erger kunnen aflopen.

Het is een half jaar later, mei 2013 wanneer ik voor nacontrole kom met de trailer en we op een zaterdagochtend een paar koppen koffie drinken bij Marcel op de zaak. Hij vertelt honderd-uit over de gekste dingen die hij tegenkomt bij zijn werk en de zaken waar je op moet letten om de trailer in goede conditie te houden. Je kunt het niet zo gek verzinnen, of ik kom het tegen, begint Marcel: klapbanden, afgebroken wielen, los geschoten caravans in de sloot; een hoop zaken die doorgaans met een jaarlijkse onderhoudsbeurt voorkomen hadden kunnen worden. Langdurige stilstand van de trailer en slecht onderhoud zijn de hoofd oorzaken. Drie onderdelen van de trailer zijn goed voor 95% van de problemen: banden, remmen en de lagers.

De Banden

Wat de meeste mensen vergeten, begint Marcel, is dat het gewicht van een auto verdeeld wordt over vier wielen en bij een enkel asser trailer maar over twee. De belasting per band is vaak veel hoger bij trailers dan voor auto’s. Op de zijkant van de banden kun je zien voor welke belasting ze geschikt zijn:

Marcel vertelt dat het met enige regelmaat voorkomt dat een combi boot/trailer bij hem langs komt, samen ruim over de 1000 kg weegt met banden eronder gemonteerd geschikt voor een individuele belasting tot 300kg, dit is wachten op ellende. Een ander probleem waar Marcel over vertelt had ik nog nooit gehoord: bij een combinatie die lang stilstaat vloeit de onderkant van de band en wordt een plat vlak. Een klant van Marcel had zijn boot een jaar niet gebruikt en vond op weg naar Zuid-Frankrijk in de eerste kilometers dat de banden zoveel geluid maakten en trilden – er zat een compleet plat vlak aan de band door het lange stilstaan. Gelukkig kon deze band vervangen worden voor de reis, dit was een gegarandeerde klapband geweest onderweg.

Verkeerde bandenspanning

Een verkeerde bandenspanning is een andere bron van ellende. In doorsnee is bandenspanning voor een trailer band hoger dan die voor een auto. De meeste standaard trailer banden moeten op 3 bar spanning staan, maar kijk op de band voor de correcte banden spanning , zogenaamde hi-speed banden moeten op 4 tot 6 bar spanning gepompt worden. Marcel had een band bewaard die op een veel te lage spanning onder een trailer gezeten had:

Doordat de band op lage spanning bij elke omwenteling platgedrukt en uitzet, wordt de band erg heet. Je ziet op de foto een zwakke uitgelubberde rand. Deze band was hard op weg om een klapband te worden. Dan de leeftijd van de band: op de zijkant van de band staat een DOT – het weeknummer en het jaartal dat de band gemaakt is. Het advies is om de banden na 5 jaar te vervangen, dit heeft niets te maken met slijtage van het profiel, maar enkel dat het rubber oud wordt en er droogte scheuren kunnen ontstaan.

Ook verzekeringen hebben dit soms in de voorwaarden staan. Een verzekeringsschade inspecteur die bij Marcel op de zaak de gevolgen van een klapbandschade van een caravan kwam bekijken (plm 5000 €) zette een grote streep door het schade aangifte formulier : afgewezen -> banden ouder dan 5 jaar ! Misschien even kijken in je eigen verzekeringspolis !?

De band is lek,…. dan gaat het mis als:

– Je geen reserve wiel bij je hebt
– Je een viergaats reserve wiel hebt, terwijl er een vijfgaats wiel op je trailer zit
– Je geen krik voor je trailer hebt, en die van de auto niet past
– Het gereedschap van je auto een andere maat is dan de wielen van de trailer
– Je geen gereedschap hebt om, bij zware trailers, het rek rond de trailer (dat dus voor de wielen langsloopt) te demonteren.
– etc. etc.

Bovenstaande gevallen – Marcel heeft ze allemaal gezien en gehoord van de ANWB.

De remmen.

Eigenlijk is dit het grote terugkerende thema in ons gesprek, dat met name langdurige stilstand, zonder onderhoud de grote boosdoener is, zo ook bij de remmen. Mijn favoriet die Marcel me liet zien is een band van een tandemasser van een aannemingsbedrijf. De jongens hadden ’s ochtends met een geblokkeerde rem een rubberstreep van een paar kilometer over het asfalt getrokken, waarna de band met een luide “pang” de geest gaf, het rubber was letterlijk tot op het staaldraad weggesleten.

Een geremde trailer moet nooit met aangetrokken remmen weggezet worden, gebruik een klosje voor en achter de band. Let op de remkabel, niet over de grond laten slepen:

De ellende met remkabels begint wanneer er water in de kabel kan komen, doordat de coating beschadigd is. In gesmeerde remkabels kan water komen, wanneer de smeerpunten niet regelmatig met smeermiddel gevuld worden – Marcel raadt aan om standaard kabels te gebruiken. De remmen en lagers van boottrailers hebben behoorlijk te lijden, vooral omdat ze tijdens het traileren soms onder water komen te staan (niet doen !) en dus gevoelig zijn voor roest vorming, vooral als ze niet goed droog gereden worden.

Wanneer er geen regelmatig onderhoud van de remmen plaatsvindt, kan vuil op hopen in de remtrommel. Dit kan stof zijn van de remschoen, dat tijdens het remmen weer kan vastkoeken en verglazen op de remschoen, waardoor de rem actie sterk verminderd wordt.

slechte remtrommel, een verglaasde remvoering en een remklauw met gedeeltelijk afgebroken remvoering.

Naast stof kunnen afgebroken stukjes ijzer van losgeschoten veren van het remmechaniek en kogeltjes of stukjes staal van kapotte lagers stukken remvoering laten afbreken en zich laten invreten in het staal van de remtrommel. Remtrommels moeten niet gesmeerd worden. Een goed bedoelende caravan eigenaar had door “regelmatig doorsmeren” meer dan een halve liter olie in de remmen gestopt, wat eruit kwam golven, toen Marcel het de remtrommel demonteerde voor onderhoud – dit wiel heeft zeker niet goed geremd. De afstelling van de remmen moet regelmatig nagekeken worden – te strak en de rem loopt aan, de slap en er is geen remwerking !

Tip van Flip:

Een geremde trailer moet bij de trekhaak een rem breek kabel vast hebben zitten op een vast punt bij de trekhaak en niet om de kogel zelf – oom agent brengt daar 90€ voor in rekening ! En in de buitencategorie van “loonies” : geremde trailers met een staalkabel gemonteerd als “breek kabel” – en ongeremde trailers met een breekkabel gemonteerd, waar het een staalkabel moet zijn; geloof het of niet !? Hij heeft het allemaal gezien en verholpen, het verbaast Marcel dat er nog niet veel meer ongelukken met aanhangers zijn.
Nummer 3: de lagers
Wielen van een trailer moeten soepel en vrijwel geruisloos lopen. Wanneer het wiel na een langere rit warm aanvoelt of er een schurend, schrapend geluid van ijzer op ijzer te horen is, moeten de lagers nagekeken , en waarschijnlijk vervangen worden. Bij elke onderhoudsbeurt worden de lagers nauwkeurig gecheckt en in geval van twijfel vervangen (altijd per paar links & rechts) het lager kan helemaal naar zijn grootje zijn, zoals in geval van mijn trailer. Maar ook kan de helft van het lager desintegreren (rechts op de foto een nieuw lager)

De vernietigende invloed van metaal delen van kapotte lagers en losse kogeltjes op de remmen hadden we hierboven al laten zien. En als het helemaal fout gaat kan het wiel afbreken:

Laatste puntje, de kogeldruk 

Bij de meeste aanhangers is de kogeldruk veel te laag. Voor een normale combi moet dit tussen de 50 en 75 kg zijn en nog wat hoger bij combinaties zwaarder dan 1000 kg. Een te lage kogeldruk kan de aanhanger laten slingeren en losschieten van de auto – google maar eens naar afbeeldingen van “losgeschoten caravans” je zult verbaasd staan van de hoeveelheid ravage in sloten en tegen lantaarnpalen.

De conclusie van dit verhaal is vrij eenvoudig: Pas op met langdurige stilstand (meer dan half jaar) van je trailer. Pas goed op je spulletjes en laat de trailer 1 keer per jaar door een goede vakman nakijken en onderhouden. Voor mij is het gelukkig nog net goed afgelopen en is het een prijzig “sterk verhaal” geworden, maar het loopt zo maar slechter af zoals je kon zien.

Ik wil graag Marcel ter Voort bedanken voor zijn medewerking aan dit artikel en de aanbieding die hij heeft voor alle lezers; mocht je in de buurt van Almere wonen, print de bon hieronder af en je krijgt 10% korting op de BOVAG onderhoudsbeurt van je trailer.

Groeten Roel Orsel

Gerelateerde artikelen:

• Er zijn geen gerelateerde artikelen gevonden