Spiral wrap concept hengels en hengelbouw
Akshay laat me een jigginghengel zien. Die ziet er nogal vreemd uit en ik kijk hem dan ook wat vragend aan. Ehh… staan de ogen misschien verkeerd?
De hengel die ik in mijn handen heb is gebouwd voor een reel. Echter staat het 2e oog haaks op het startoog en de rest van de ogen staan daar weer haaks op. Akshay legt me uit dat deze hengel (ik ben het merk vergeten) bewust zo is gebouwd. Het idee erachter is dat de lijn niet over de hengel loopt zoals bij “normale” reelhengels maar naar onderen wegdraait. De lijn loopt dan aan de onderkant van de hengel.
Ik vind het er maar vreemd uitzien en merk op dat deze hengel wel eens beroerd zou kunnen werpen. Akshay heeft daar geen ervaring mee en zegt dat deze hengel speciaal voor het jiggen is bedoeld.
Dat was, in 2012, mijn eerste ervaring met z.g. Spiral Wrap hengels. Ik kwam er trouwens pas later achter dat dit zo wordt genoemd. Materiaal freak als ik ben begon ik op internet meer informatie te zoeken over hengels met deze vreemde geleideoog setting. Naast Spiral Wrap noemen sommigen dit trouwens ook wel Acid Rod. Geen idee waarom. Naarmate ik er meer over las, vooral op Amerikaanse websites en forums, begon mijn interesse te groeien. En omdat ik toch wel heel benieuwd was besloot ik om mijn eerste Spiral Wrap hengel te bouwen. Nu, zes jaar later, ben ik in het bezit van zeven Spiral Wrap hengels. Hengels die ik allemaal zelf bouwde:
- Verticaalhengel snoekbaars (hiervoor stripte en herbouwde ik een Shimano Yasei vertical jigging
- Jerkbaithengel (afgebouwd op een St.Croix inshore MHF blank)
- 2x een driedelige reishengel met een werpgewicht van 50-100 gram afgebouwd op MHX blanks
- 3x dikwandige boothengel gemaakt van glasvezel en composite glas/carbon variërend van 20 lbs tm 100 lbs, allemaal met een Fast action.
Wat is Spiral Wrap?
Voordat ik in 2012 met Spiral Wrap in aanraking kwam tijdens een van mijn buitenlandse trips had ik nog nooit van Spiral Wrap gehoord. En ik durf te wedden dat dit bij 98% van de sportvissers nog steeds het geval is. Toch is Spiral Wrap, letterlijk vertaald “spiraal gewikkeld” niet nieuw. Sterker nog, het bestaat al heel lang. Vooral in de USA. Een commercieel succes is het echter nooit geworden. Ik vertel je straks of dit naar mijn idee wel of niet terecht is.
Bij Spiral Wrap concept hengels gaat het altijd om hengels bedoeld voor het vissen met een reel. Dit kunnen baitcasters zijn maar ook boothengels waarmee je met een reel vist. Bij “gewone” reelhengels lopen de geleideogen altijd aan de bovenkant van de blank. Logisch, want de reel zit ook aan de bovenkant. Dit in tegenstelling tot een molen die altijd aan de onderkant van de hengel hangt. Waardoor bij hengels voor een molen de lijn altijd aan de onderkant van de blank loopt.
Bij Spiral Wrap concept hengels staat het startoog, het oog dat het dichtst bij de reel zit, aan de bovenkant. Net als bij een gewone reelhengel. Tot zover geen verschil. Het tweede oog staat echter in een hoek van 90 graden op het startoog. De lijn buigt dus naar links of naar rechts (afhankelijk van hoe het tweede oog is gewikkeld) nadat deze het startoog heeft verlaten. Het 3e oog en de ogen die daarna komen staan wederom in een hoek van 90 graden tov het 2e oog. En staan dus aan de onderkant van de blank. Klinkt een beetje ingewikkeld misschien maar als je even naar de plaatjes kijkt snap je meteen wat ik bedoel.
De lijn maakt dus een draaiende beweging van de bovenkant van de hengel (startoog) via het 2e oog naar de onderkant van de hengel. Het grootste deel van de ogen staat bij Spiral Wrap hengels dus aan de onderkant. Net als bij het hengels voor een molen. Wie googelt op Spiral Wrap Rodbuilding ziet overigens dat er verschillende manieren van Spiral Wrappen zijn. Het verschil zit hem dan in de overgang van de ogen van de bovenkant naar de onderkant. Het effect is echter uiteindelijk dezelfde.
Waarom Spiral Wrap? De voordelen en nadelen op een rij
Maar waarom zou je nou een hengel op die manier willen (laten) afbouwen? Goeie vraag. Ik vroeg mij precies hetzelfde af toen ik voor het eerst met Spiral Wrap in aanraking kwam. Toen ik mij erin ging verdiepen werd als voordeel genoemd dat Spiral Wrap hengels stabieler zouden zijn tijden het drillen van een vis. Stabieler in de zin dat een “gewone” reelhengel de neiging heeft te willen “omdraaien” omdat een lijn die onder spanning staat altijd de kortste weg zoekt. Dat zou het grote voordeel zijn van Spiral Wrap hengels.
Toen ik dat las moest in ineens denken aan die keer dat ik op rog viste op La Palma bij René Flohil. We visten met zware boothengels in de 80 lbs klasse en de roggen bleken lompe en hardvechtende vissen. Op mijn hengel was een reel gemonteerd en ik droeg een buttpad waar de gimbel van de hengel in geplaats werd tijdens de dril. Omdat deze gimbels een horizontale uitsparing hadden die in de eveneens horizontale bout van de buttpad werd geplaatst bleef de hengel tijdens de dril stabiel. Het ging hier om een gewone reelhengel. Dus met alle ogen aan de bovenkant.
Maar omdat het zitten in de ehhh… laten we zeggen niet allergrootste en stabielste boot van René behoorlijk lastig was schoot tijdens de dril van een zware rog de gimbel van de hengel wel eens uit de buttpad. Met als gevolgd dat de hengel, onder de zware spanning, meteen omdraaide met de ogen en de reel naar beneden. Waarna het weer een hele klus was om de hengel weer recht te krijgen (met de reel en ogen naar boven dus) en in de buttpad te plaatsen.
Met dit in mijn achterhoofd bouwde ik mijn eerste Spiral Wrap hengels. Ik wilde wel eens in de praktijk ervaren wat en of er een verschil zou zijn met gewone reelhengels. Zouden Spiral Wrap hengels echt stabieler zien? En zo ja hoe groot zou dan het verschil zijn? En zou er ook mee te werpen zijn?
Na inmiddels 5 jaar vissen met dus 7 verschillende Spiral Wrap hengels in verschillende omstandigheden op verschillende vissoorten denk ik er wel een goede en onderbouwde uitspraak over te kunnen doen.
Zijn Spiral Wrap hengels stabieler?
Ja dat zijn ze. Met natuurkundige wetten kun je immers niet sollen. De lijn zoekt altijd de kortste weg. Tijdens de dril hebben Spiral Wrap hengels niet de neiging te willen draaien. Gewone reelhengels hebben dat wel. Dit geldt zowel voor lichte als zware hengels. Waarbij ik erachter kwam dat het verschil vooral bij zware (boot) hengels echt merkbaar is.
Mijn Spiral Wrap boothengels hebben dan ook geen gimbels meer nodig. Een ronde dop aan de achterkant die in een simpele cup geplaatst kan worden is voldoende. Juist onder zware belasting hebben deze Spiral Wrap boothengels niet meer de neiging om te willen draaien wat best een groot voordeel is. Want het drilt veel fijner. Zonder gimbel dus.
Bij de lichtere hengels zoals mijn verticaalhengel en mijn jerkbait hengel is dit effect veel minder voelbaar. Al is het er wel. Het effect wordt voelbaarder naarmate het werpgewicht van de hengel groter wordt en er harder aan de hengel wordt getrokken. Er meer kracht op komt.
Kun je met Spiral Wrap hengels goed werpen?
Een van mijn meest gebruikte hengels op de Nederlandse wateren is die Jerkbaithengel. Al zeker 4 jaar. Deze medium hengel kan zo’n 80-100 gram jerkbaits nog net lekker werpen. En ook deze hengel bouwde ik in Spiral Wrap.
De hengel werpt super. Er is geen enkel verschil te bemerken met een gewone reelhengel. Niet in negatief opzicht maar ook niet in positief opzicht. Dit laatste wordt door sommige voorstanders van Spiral Wrap op USA-forums namelijk wel eens beweerd.
Volgens hen zouden Spiral Wrap gebouwde hengels zelfs verder werpen. Ik heb dat niet kunnen bemerken. En kan ook niet verklaren waarom dat zo zou zijn. Dat ze verder werpen houd ik dan ook maar op “wishfull thinking”. Maar ze werpen dus zeker niet slechter, absoluut niet.
Minder vaak de lijn om de top
En voordeel wat me wél is opgevallen bij Spiral Wrap hengels is dat de lijn minder vaak om de top gewikkeld raakt. Iedereen kent wel dat irritante fenomeen. Een fenomeen wat vaker voorkomt bij het vissen met een reel als bij het vissen met een molen. Omdat de lijn bij het vissen met een gewone reelhengel boven de blank loopt, slaat deze bij het topoog af en toe om de top heen. Vooral verticaalvissers die met een reeltje vissen hebben hier last van.
Superirritant. Vooral als je in de bellyboat of kayak zit en moeilijk bij je topje kunt. Vissend met spiral wrap hengels heb je hier minder vaak last van. Verklaarbaar, want de lijn loopt onder je blank waardoor deze minder snel met de blank in aanraking komt. Net als bij het vissen met een molen.
Minder geleideogen noodzakelijk
Hengels bedoeld voor een reel hebben meer geleideogen nodig dan hengels bedoeld voor een molen. Want de lijn, die altijd de neiging heeft de kortste weg te nemen, moet vrijgehouden worden van de blank. Te weinig ogen op een reelhengel heeft tot gevolg dat de lijn de blank raakt als deze onder spanning staat.
Omdat bij Spiral Wrap hengels de lijn voor 70% aan de onderkant van de blank loopt kan deze de blank niet raken. Alleen daar waar de lijn van het startoog naar het tweede oog en van het tweede naar het derde oog gaat zou deze theoretisch de blank kunnen raken als hier een te grote afstand tussen zit.
Op Spiral Wrap hengels kun je daarom met minder ogen toe als bij een gewone reelhengel. Minder ogen betekent minder gewicht en dus gevoeliger. Alhoewel dit effect vooral merkbaar is bij lichte hengels. Op een 80 lbs boothengel merk je daar natuurlijk niets van.
Elk voordeel hep se nadeel?
Het belangrijkste voordeel van spiral wrap hengels zit dus vooral in het feit dat hengels stabieler drillen. Iets wat vooral bij zware hengels (hengels moet een hoog werpgewicht) goed merkbaar is. Denk daarbij aan boothengels en jigging hengels. Andere pluspunten, vooral bij het verticaal vissen, zijn dat de lijn minder vaak om de top slaat en dat je de hengel een fractie lichter kunt maken door een of twee ogen minder te monteren.
Maar zoals altijd hebben voordelen ook nadelen. Toch?
Ehh nou, eigenlijk niet dus. Of het moet zijn dat het er vreemd uitziet. En je vismaten je de eerste keer wat vreemd aankijken als ze je nieuwe hengel bekijken. Ook ik heb al de nodige meewarige blikken toebedeeld gekregen.
Ehh… dus deze hengel heb je zelf gebouwd ja? Maar ehhh .. heb je even niet zitten opletten bij het wikkelen van de ogen ofzo??
Prijstechnisch is er ook al geen verschil. Want of je een oog nou aan de bovenkant of onderkant monteert maakt natuurlijk geen verschil. In theorie zou een Spiral Wrap hengel zelfs goedkoper moeten zijn door de besparing op het aantal ogen zoals hierboven benoemd.
Nee. Los van het misschien wat vreemde uiterlijk (maar alles went) hebben Spiral Wrap hengels eigenlijk geen nadelen. En dus wel voordelen.
Het is dan ook best vreemd dat Spiral Wrap hengels nooit een commercieel succes zijn geworden. Afgezien van wat specialistische jigging hengel fabrikanten durft blijkbaar niemand het aan dergelijke hengels op grote schaal aan te bieden. Ik weet wel zeker dat dit komt omdat ze er “anders” en in eerste instantie “vreemd” uitzien. Wat de boer niet kent dat vret e niet luidt niet voor niets het gezegde.
Goede hengels worden niet per definitie goed verkocht en slechte hengels niet per definitie slecht. It’s all about marketing..
Mijn eigenbouw reelhengels zal ik altijd Spiral Wrap blijven uitvoeren. Want ik ben ervan overtuigd dat dit technisch gezien beter is. Zonder dat het nadelen heeft. En om de flauwe grappen over mijn hengelbouw kwaliteiten kan ik inmiddels alleen nog maar grijnzen;).
Zelf met Spiral Wrap hengels vissen?
Spiral Wrap hengels worden dus nauwelijks verkocht. Al heb ik begrepen dat het merk Weebass sinds kort ook een aantal hengels gebouwd volgens het Spiral Wrap concept verkoopt. Ik heb deze echter nog niet kunnen bekijken en heb er dan ook nog geen mening over.
Als je zelf met Spiral Wrap hengels wilt vissen dan ben je dus vooral aangewezen op een hengelbouwer. Ik bouw alleen hengels voor mezelf (mijn “Backbone” hengels zijn dus super exclusief en onbetaalbaar duur;) dus informeer eens bij een van de commerciële hengelbouwers die we in dit land hebben. Als je hen verteld wat je wilt dan komt het vermoedelijk wel goed. En kun jij binnenkort je eerste vissen vangen aan je eigen Spiral Wrap.
Ik ben benieuwd of je dan net zo enthousiast zult zijn als ik. Ik hoor graag je ervaringen.
Michel Rijnberg
