Vliegvissend door Noorwegen, de reis, deel 3
Met de Franse slag. Allez viens, we zijn nog steeds in Noorwegen maar ik neem jullie even een stukje mee terug in de tijd. Terug naar het begin of beter gezegd, waar het voor mij begon: Franstalig Belgie. Nu wordt mij vaak verweten dat ik iedereen aan het vliegvissen wil hebben. Sommigen vliegvissers gruwen alleen al bij het idee. Anderen zoals ik proberen inderdaad te hervormen en schuwen zelfs “de preek” niet. Heb je het geluk iemand te ontmoeten zoals ik ontmoette, dan heb je geen preek nodig. Dan ben je bekeerd vanaf de allereerste worp.
.
Er was iets aan de man wat me intrigeerde. Zijn manier van lopen alleen al. De rust en voldaanheid van iedere pas. het ergerde me ook een beetje. Ondanks de afstand kon je zien dat hij al op leeftijd was. Schatte hem zeker een jaar of zeventig. Slap soort cowboy hoedje op zijn hoofd waaronder nog vrij dik grijs haar krulde en een soort padvindersvest. Geen waadlaarzen of pak. Gewoon zo’n bruine oude mannen corduroy broek. Iedere avond (bleek later) kwam hij over het gras aanlopen op weg naar dezelfde plaats aan de rivier. Tweehonderd meter verderop stond ik. Klein spinhengeltje van glas, een dobber en een paar wormen lagen naast me op de grond. Tevergeefs had ik staan klungelen. De dobber was niet berekend op stromend water en schoot, al drijvend op de zijkant, met een noodgang aan me voorbij. De draad, haak en wormen met een noodvaart achter zich aantrekkend. De man stond nog steeds naar de rivier te kijken. Zonder ook maar een spoor van haast. Emotieloos zwevend in zijn eigen wereld. Kom op man, dacht ik, gooi je hengel in en ga vissen. Staat daar een beetje interessant te doen aan de waterkant. Maar toch bleef ik kijken. Langzaam met gecontroleerde bewegingen pakte hij zijn hengel over in zijn rechterhand. Een kleine beweging, die ik niet goed kon zien, en er hing een stuk draad uit zijn hengel. Rustig deed hij een paar passen achteruit en trok draad, wat ik toen dacht, uit een soort molen. Met langzame bewegingen begon hij met zijn hengel zwiepbewegingen te maken. En wonder boven wonder, de draad die uit zijn hengel kwam werd langer en langer. In prachtige bogen vloog de draad over de rivier en terug over het gras. De man liet, moeiteloos naar het leek, zeker vijfentwintig meter draad in de lucht zweven. Ademloos zat ik er naar te kijken. Wist niet wat het was wat hij aan het doen was, maar had er ooit, vaag, wel eens een glimp van gezien. Denk op tv of zo. Maar dit was anders. Zo live in de late zomeravondzon, zelf in het lange zomergras kijkend naar een oude man met een hengel en draad die zweefde. Of hij iets ging vangen maakte niet meer uit. Alleen de gratie van dit soort vissen was genoeg. Dat wilde ik ook. Ik heb naar hem zitten kijken tot er in het steeds roder wordend zonlicht alleen nog een mager zwart met rood silhouet van hem over was.
.
Een jaar later, toen de zomer begon, stond ik er weer. Dezelfde plek aan dezelfde rivier. In mijn linkerhand een hengeltje waar zwevende lijn uit kwam. Tenminste als je goed je best deed. Ik oefende op hetzelfde gras langs dezelfde rivier. Hopend op een glimp van voldane passen, op het silhouet van een slappe soort cowboy hoed. Helaas, heb hem nooit meer terug gezien. Later besefte ik pas waar ik die zomeravond naar had staan kijken. Naar een geweldige vliegvisser. Of in ieder geval werper. Tot op heden ken ik nog geen handvol vliegvissers, die op zo’n, bijna laconieke manier, vijfentwintig meter vliegenlijn in de lucht kunnen houden zonder voor of achter de grond te raken of hun schouder uit de kom te draaien.
.
Ieder jaar kom ik terug naar deze plek. Ieder jaar sta ik, niet meer in de zomer maar in de lente, op “zijn” plek in het gras en kijk over de rivier. Ooit hoop ik hier als oude man te staan. Grijze krullen van onder mijn slappe cowboy hoed zit er helaas niet in. Maar misschien staat er ergens, op een veilige afstand, iemand naar deze vreemde oude man te kijken. Die dan geen haast meer heeft maar tijd teveel.
.
Van Zoet naar zout
Mijn tijd aan de droom rivier is ten einde. Het was mooi maar ook genoeg. Zelfs de mooiste dromen gaan op den duur vervelen. Twee en een halve dag hier vandaan ligt mijn volgende bestemming. Het is een mooie route waarin alles wat Noorwegen te bieden heeft aan bod komt. Lieflijke dalen worden afgewisseld door ijzige kale hoogvlaktes en bergtoppen met eeuwige sneeuw. Slapen doe ik waar ik wil en wanneer ik wil. Onderweg stop ik soms om ergens een uurtje te vissen of gewoon even te lopen. Na dik twee dagen pak ik één van de mooiste wegen van Noorwegen om uiteindelijk aan zee te eindigen. De weg houdt hier echt op. Zoutwater en bergen waar je ook kijkt. Dit is echt één van de mooiste plekken die ik ooit gezien heb. Je kunt er ook goed eten en duur slapen. Maar dat hoeft niet. Er is ook een, in Noorwegen zeldzaam fenomeen, zand strandje. Als het mooi weer is, kan het hier druk zijn. Niet met toeristen. Die kunnen het, op een enkeling na, niet vinden. Otwar, een boeren zoon met dromen, zwaait hier de scepter. Het land aan de baai is van zijn ouders. Maar gewoon boeren daar had hij geen zin in. Goed boeren daarentegen leek hem wel wat. Om een lang succesvol verhaal kort te maken: hij heeft zijn dromen verwezenlijkt.
.
Behoorlijk zout gegeten
Voor het vissen moet je een kwartiertje rijden maar dan heb je ook een fantastische visserij. Aquarium vissen noem ik het. Maar dat ligt een beetje aan het weer en de wind. Als het weer goed is en de kracht van de wind niet te, kun je tot heel diep je streamer of nimf volgen en dus ook de aanbeet zien. Persoonlijk krijg ik daar maar geen genoeg van. Vis heel graag op zout water met de vliegenhengel. En wat betreft materiaal is het niet veel anders dan op een rivier. Alleen de lijn vervang ik voor een licht zinkende of snel zinkende. Maar ook met een drijvende lijn en een zinkende leader is bij de juiste omstandigheden goed vis te vangen. En jongens kun je hier goed vis vangen. Peter, een Deense vriend, ontmoette ik hier in een tijd dat Otwar nog gewoon een boerenzoon was. Peter is en was toen al een gedreven zoutwater vliegvisser. Als je huis vijf minuten van een prachtige stek voor zeeforel af staat is dat ook geen wonder. Nu lijkt het misschien of ik Ierse, Noorse en Deense vrienden voor het opscheppen heb. Het tegendeel is waar. Bemoei me zelden met iemand en ben al helemaal geen ‘hallo hier ben ik figuur’. Maar doordat Peter mijn vliegvisvest in de auto had zien liggen, was de aanleiding voor hem snel gevonden en het ijs even snel gebroken en ging ik dezelfde avond mee naar wat later één van mijn favoriete zoutwater stekken zou worden.
.
Dit geluk moet je zo af en toe hebben. Zonder deze toevallige ontmoetingen is Noorwegen gewoon te groot om in je eentje te onderzoeken. Jaren heb ik besteed aan het zoeken van goede plekken. Meestal was het één er wel maar het andere niet. Sta je je een ongeluk te gooien in een prachtige natuur maar zit er geen vis. Als het je ding is, praat met iedereen die je tegen komt. Dan weet je in twee jaar meer dan ik in twintig.
.
Het is acht uur in de avond als we vertrekken. Zoals gezegd is het ongeveer een kwartiertje rijden. Halverwege de weg parkeert Deens Peter ineens in een kleine uitsparing langs de weg. Onzeker stap ik uit. Misschien moet ie plassen. Zie namelijk nergens iets van water. ‘Hier tuigen we op’ zegt hij vrolijk en begint zijn hengel op te tuigen. Zelf tuig ik mijn vijfje op maar Peter tuigt ook een spinhengel op. Later begrijp ik waarom. Had ie wel even kunnen zeggen. Mijn spinhengel ligt ergens begraven onder een te veel aan spullen in de auto, maar toch. We steken het weggetje over en lopen bergafwaarts, langs een door vegetatie overwoekert konijnen pad en komen uiteindelijk uit bij een verlaten huis. Het huis kijkt uit over een enorm stuk duister water. Duister doordat het omringd is door bruin zwart gesteente. Niet echt bergen maar grote heuvels van steen.
Het water waar we gaan vissen is het laatste stuk van een fjord. Net voordat het in zee over gaat. Vanaf de weg is het hele fjord niet zichtbaar. Als je het niet zou weten zou je er kilometers niets vermoedend langs rijden. Bij het water aangekomen blijkt dat het net vloed aan het worden is. Vandaar de spinhengel denk ik. Met een spinhengel kun je verder gooien. Zo simpel is het. Kom je door hoog water niet bij de vis met de vliegenhengel, pak je de spinhengel. Ondanks dit voor mij misschien te veel aan water, laat ik me niet ontmoedigen, en begin met zover mogelijk te gooien. Al gauw vang ik kleine Kabeljauwtjes en Koolvis. Ook Polak en kleine stekelige maar prachtig gekleurde visjes komen op mijn goudkopje af. Mijn eerste kennismaking met zoutwater is er één van leren en nog eens leren. Mijn laarzen lopen vol doordat ik de vloed niet in de gaten houd. Mijn lijn slaat continu om mijn voeten omdat ik niet zo’n handig opvanglijnbakje heb. Ondanks het ijswater in mijn laarzen heb ik me uitermate goed vermaakt. Mede en vooral doordat de meeste zeevis enorm sterk is en een geweldige sport geeft.
.
Vang maar eens een flinke makreel aan een vijfhengeltje. Buiten het feit dat het een prachtige vis is om te zien, diep zeegroen met zwarte strepen, zilveren flanken en enorm gespierd, is het alsof je aan een brommer vast bent komen te zitten. Heb je een jagende school makreel te pakken, en al doe je de lelijkste vlieg ever er aan, je vangt dan de eerste dertig minuten om de vijf a tien minuten op zeker een makreel. Waarna het ineens, net zo onverwacht als het begon, ophoudt. Dit is één van de redenen dat ik zo gek ben geworden van vliegvissen op zout water. Het is onvoorspelbaar. De andere redenen zijn: je kunt overal vissen. Je hebt er geen vergunning voor nodig en als je de juiste plek hebt gevonden (waar je goed kunt staan) is er bijna altijd wat te vangen. Peter ving die avond weinig of niets. Zijn zoon had die middag een zalm gevangen op een lepel. Vandaar dus de spinhengel.
.
De volgende dag ben ik al vroeg terug. Het is nu eb en ik kan nu makkelijk tot de “rand” komen. Het uitzicht vanuit het fjord op zee is adembenemend. Water en lucht hebben in de verte dezelfde kleur en het is moeilijk te zien waar het één ophoudt en het ander begint. En het is stil. Zo stil dat het pijn doet. Dat je gaat fluisteren in jezelf. Dat je om je heen gaat kijken of alles wel goed is. Wordt er altijd een beetje duizelig van. Die grote kille rotsen en dat vreemde licht. Alsof je in the twillight zone staat te vissen.
.
Pollak deed het goed. Er zaten nu ook grotere tussen. Deze knokken voor alles wat ze waard zijn en gooien zich telkens weer richting scherpe rotsen met het reële gevaar dat je leader kapot schuurt. De hengel moet dus krom en de leader dik genoeg. Geweldige visserij. Maar het zien van de vis en het bijna gericht kunnen aanwerpen en aanslaan is, op deze plek misschien wel het aller leukste. Zoals veel mensen uren kunnen kijken naar hun aquarium kan ik genieten van vis in zijn eigen, voor ons meestal ondoordringbare, element. Je ziet de voedsel nijd, de snelheid waarmee vanuit de diepte naar boven wordt gesprint. Het weg duiken als ze het niet vertrouwen en de verbazing als er uit het niets een grotere vis tussen het gedans door schiet en in één keer je vlieg pakt. Verbazing bij jezelf wel te verstaan. Dit is een heel andere visserij dan het vliegvissen wat we eerder deden op de rivier. De rivier vereist controle. Kennis van zaken. Goed kunnen werpen en water sense. Op zout water, mits je de juiste plek leert herkennen, kan iedereen vis vangen. En veel ook. Kort door de bocht is vissen op de rivier als goede klassieke muziek en vissen op zoutwater rock en roll. Het mooie van Noorwegen is nu net dat je niet hoeft te kiezen. Je kunt het beiden doen.
Luxe,…. vanuit de boot
In Noorwegen blijk je websites te hebben met daarop de weersvoorspelling. Niets nieuws zul je denken maar deze sites bevatten naast waterstanden en windkracht ook bijna letterlijk plaatselijke voorspellingen per uur. Je kunt kijken voordat je gaat vissen maar je kunt ook gewoon gaan. Ik ga altijd gewoon. Hoef ik later ook niet meer te kijken.
.
Als de avond valt en de zon de zee in vuur en vlam zet stop ik ermee. Na een goede nacht en een douche (zeldzaam, meestal spring ik in één of ander fjord), ontbijt ik in Otwar’s strandtent. Om elf uur stap ik in de auto en ga ik op weg naar terug. Terug naar Nederland. Onderweg kijk ik even bij de zalmvissers aan de beroemde Gaula. Daarna gaat het rap over de tussenwegen richting zuiden. Ga alsjeblieft niet over de E6, wat een drama. De zogenaamde snelweg houdt in praktijk in dat je om de paar honderd meter, op een enkel stuk na, een dorp hebt waar je vijftig of minder moet rijden. De bekeuringen zijn enorm en de flitspalen ieder jaar talrijker. Zoek in de richting waar je heen wilt een secondaire weg. Het is er vaak verlaten. Ook in het seizoen. (Honderdtwintig km per uur is op sommige gedeeltes goed te doen. Dit geldt alleen voor de oost kant van Noorwegen). Wel weer uitkijken voor laser-guns. Noren maken er vaak een halve commando missie van met schuilplaats en camo kleding.
Na twee dagen zit ik ongeveer tweehonderdvijftig kilometer boven Oslo. Daar maak ik de keus om of rechts of links om het Hardangervidda te gaan. Een prachtig natuur gebied, als je er van houdt, dat net zo groot is als de provincie Utrecht. Redelijk irritant is wel dat je er niet dwars doorheen kan. We moeten voor onze laatste locatie aan de zuidkant zijn en we zitten nu aan de noord kant. We hebben de keus, of linksom de bos route met de Glomma als bekendste rivier, of rechtsom de route met blauwe fjorden. Door het gebrek aan tijd neem ik de veel snellere route langs de Glomma.
.
Vissen doe ik er niet, op een kleine zijriviertje na. Gewoon even lekker twee uurtjes pielen. Beetje pool hoppen na al dat rijden. Daarna ga ik op weg naar Edland. Onze laatste bestemming.
Peter Sikking
Lees ook deel 1 en deel 2 van deze prachtige reis door Noorwegen!
zoutwater vliegvissen noorwegen……mooier wordt het niet…( oh ja…tkan nog vanuit een bellyboat..)
heeerlijk ,
grt. Cornelis
Weer prachtig verteld en met mooie foto’s.